TỰA: Thưa các bạn, BBC News Tiếng Việt, một lần nữa, có dịp phỏng vấn sư Minh Tuệ vào ngày 04.01. Lần này, tại căn nhà cạnh đường 217, thuộc khu vực huyện Phibun Mangsahan, Tỉnh Ubon Ratchathani ở miền đông bắc Thái Lan.
Trước khi nghỉ chân tại đây, đoàn bộ hành đã khất thực và thọ thực trong khuôn viên khu nhà. Dưới tán cây trong khu nhà, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn với sư Minh Tuệ về việc tu tập của ông.
Cuộc phỏng vấn có sự quan sát và quay phim của ông Đoàn Văn Báu và ông Lê Khả Giáp.
******
I/ NỘI DUNG
1. BỘ HÀNH, CẦN TUÂN THEO QUY ĐỊNH VỀ GIAO THÔNG
Hỏi: Khi đi trên đường, có rất nhiều xe lớn chạy qua, sư có cảm thấy lo về an toàn giao thông không ạ?
Đáp: Không, mình cứ đi bên đường theo quy định. Việc sống chết, mình lo sao cho hết. Chết thì thôi. Bộ hành đúng thì mình cứ đi. Bằng như, xe chạy, mà mình sợ, thì mình không đi nữa, quay về.
******
2. TÙY TÂM MÌNH, MÀ CẢM RA, ĐÔNG NGƯỜI HAY CHỈ ĐANG MỘT MÌNH
Hỏi: Bộ hành một mình và bộ hành cùng nhiều nhà sư khác, có sự khác nhau như thế nào?
Đáp: Có khác nhau.
Đi một mình thì tự do hơn, thoải mái hơn, nghỉ ngủ ở đâu cũng được. Đi đông, khi tìm chỗ nghỉ, phải tìm chỗ nghỉ cho rộng hơn. Nhưng lại có người giúp đỡ như anh Báu, anh Giáp, bữa nay có thêm anh Hà, có thông báo trước chỗ nghỉ với chính quyền, có tìm ra chỗ nghỉ này, chỗ nghỉ kia. Con thấy cũng tốt đẹp, hạnh phúc, nếu tâm mình chấp nhận được,
Ngồi với các sư phụ, con vẫn có cảm giác như chung quanh không có ai, cũng giống như con vẫn ngồi một mình mà thôi.
Ngồi một chỗ, đi một mình, mà lúc nào mình cũng nghĩ về người khác, tư duy khởi lên, tham người này, ghét người khác, khởi lên nhiều mờ ám, xấu xa, dục lạc ở thế gian, thì cũng như mình đang ngồi với đông người.
Nhưng ngồi đông thế này, mình không thấy ghét họ, không thấy phiền não, phiền hà gì, thì cũng coi như một mình.
Khác biệt chính là như thế. Tùy tâm của mình, mà nói đông hay không đông. Mình ngồi giữa chợ, nhưng mà mình không động tới họ, thì mình cũng không đông. Một mình, mà tâm loạn, tầm bậy tầm bạ, thì cũng đông.
******
3. VIỆC BỘ HÀNH VÀ NGHỈ, NGỦ, KHÔNG QUY ĐỊNH, KHÔNG NHẤT THIẾT, TẤT CẢ PHỤ THUỘC VÀO ĐỦ DUYÊN VÀ HỢP THỜI
Hỏi: Sư có thể mô tả về một ngày tu tập của mình không ạ?
Đáp: Tối thì nghỉ. Đi khoảng đến sáu, bảy giờ tối thì nghỉ. Nhưng nếu chưa tìm ra chỗ nghỉ, thì sẽ đi thêm. Sớm, mặt trời mọc, rõ đường sá rồi, mình lại lên đường bộ hành, khất thực. Nói chung là, những giờ ăn, giờ uống, giờ nghỉ, không quy định, không nhất thiết, tôi phải như thế này, tôi phải như thế kia. Tất cả tùy thuộc vào đủ duyên, hợp thời.
Khi mình cảm thấy mệt, đủ rồi, cần nghỉ, thì mình nghỉ, chớ không vướng vào chuyện, tôi đã đi được mấy cây số, tôi cần phải đi thêm. Tất cả đều quy về duyên. Ăn và nghỉ, cũng vậy, áng tầm thôi. Hôm nào đi mệt, thì ngủ sớm. Ngủ sớm, sẽ dậy sớm. Không áp đặt. Tương đối. Không tuyệt đối. Có những buổi chiều, con không đi.
******
4. MONG CHO MỌI NGƯỜI ĐƯỢC TỰ DO, HẠNH PHÚC, AN LẠC, TỐT ĐẸP, ĐƯỢC NHƯ NHỮNG ĐIỀU MÌNH MONG MUỐN
Hỏi: Khi bộ hành, sư suy nghĩ về điều gì ạ?
Đáp: Khi bộ hành, con mong cho mọi người được tự do, hạnh phúc, an lạc, được tốt đẹp, được như những điều mình mong muốn. Những ai muốn bộ hành, thì họ sẽ được bộ hành. Ai cũng được thoải mái đi lại, mà không bị bất kỳ một rào cản nào. Ai cũng sống có Giới, có đạo đức, có trí tuệ, không vì lợi ích kinh tế hay chính trị, mà làm phương hại, làm ảnh hưởng, gây nguy hiểm cho người khác.
Như con nai trong rừng, muốn đi thì đi, muốn nằm thì nằm, muốn ngồi thì ngồi. Không lo bị bắt bớ. Không lo bị trộm cắp.
******
5. ANH BÁU, ANH LAM GIỮ ĐƯỢC GIỚI, THƯƠNG YÊU MỌI NGƯỜI, ĐIỀU ĐÓ LÀM CON VUI
Hỏi: Trong thời gian tu tập, bộ hành vừa qua, sư có thể chia sẻ về một câu chuyện mà sư thấy cảm động, hoặc một bài học, sư cảm thấy tâm đắc nhất trong quá trình chiêm nghiệm?
Đáp: Con thấy anh Báu, anh A Chan Lam, hai anh giữ năm Giới được, không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói láo, không uống rượu, uống bia, lúc nào cũng thương yêu mọi người. Người ta đến gần, không khó khăn như ngày xưa, có thay đổi. Chỉ như vậy thôi, con cũng thấy vui vẻ rồi. Nếu ai cũng như thế thì sẽ tốt đẹp.
******
6. NGOÀI BA Y MỘT BÁT, CON KHÔNG CÓ GÌ NỮA CẢ
Hỏi: Sau thời gian tu tập, sư thấy mình đã thay đổi như thế nào?
Đáp: So với ở đời, con có thay đổi. Con cũng luôn nói với mọi người, con không là thầy, con không là sư. Con không thuộc tăng đoàn, không thuộc giáo hội. Con là một người bình thường, tập học theo lời của Phật Thích Ca Mâu Ni và tự mình giữ Giới. Ngày xưa, con cần nhiều thứ. Bây giờ, ngoài ba y một bát, con không có gì nữa cả.
******
7. KHÔNG AI GIỎI HƠN PHẬT THÍCH CA MÂU NI
Hỏi: Quay lại thời gian vài năm trước, vì sao sư quyết định đi tu?
Đáp: Con đọc được giáo lý, và con nhận ra, không ai giỏi hơn Phật Thích Ca Mâu Ni. Những lời dạy của Như Lai là tối ưu. Nếu ai tài giỏi hơn, thì con sẽ đi theo người ấy con học, nhưng con kiếm không ra, nên con quyết định đi theo Phật Thích Ca, để đạt được những điều tốt đẹp, những hạnh phúc như lời ngài đã dạy, hướng tới Trí Tuệ, Giác Ngộ, Giải Thoát.
******
8. CON TẬP HỌC SỰ BÌNH ĐẲNG, NÊN XEM AI CŨNG LÀ CHA MẸ, ANH EM, NGƯỜI THÂN CỦA CON
Hỏi: Khi sư quyết định đi tu, sư có thông báo cho gia đình không ạ? Gia đình phản ứng như thế nào?
Đáp: Trước khi đi tu, con có tập luyện lời Phật dạy trong suốt sáu tháng. Sau đó, con về xin cha mẹ, cha mẹ đồng ý thì con mới đi. Bây giờ, con trở thành người xuất gia, con cũng không có khái niệm, họ là cha mẹ mình nữa. Con muốn học sự bình đẳng, ai cũng là cha mẹ mình cả. Kể cả hai anh ngồi đây, con cũng xem là người anh, người em, người thân của mình. Và con luôn mong mọi người được hạnh phúc, tốt đẹp.
******
9. CHỐNG LẠNH BẰNG Y ÁO DÀY, BẰNG BẠT CHE, BẰNG LUYỆN TẬP, BẰNG KHAM NHẪN
Hỏi: Theo quan sát của BBC, thì thời tiết về đêm ở Thái tương đối lạnh. Buổi tối, mọi người chống lạnh như thế nào ạ?
Đáp: Tìm chỗ khuất gió, kín đáo. Như con, tập hạnh ba y thì cố gắng nhặt vải cho dày hơn, may y áo để tự phòng hộ cho mình. Tập kham nhẫn. Chưa đủ nữa, thì có cái bạt đây, tránh gió. Chưa định lực, chưa chịu được, mình tập dần dần, cho đến khi nào, mình thích ứng được. Chớ còn, không ai có thể nói, tôi chịu lạnh được hết cả. Ai cũng cần qua một thời gian rèn luyện, luyện tập, thì chắc chắn sẽ vượt qua.
******
10. AI NÓI GÌ KỆ HỌ, MÌNH TỰ THẤY MÌNH ĐÚNG CHẤT, BA Y, MỘT BÁT, LÀ ĐƯỢC RỒI
Hỏi: Trong lá đơn, thầy ghi, chỉ cần người trợ giúp thủ tục, còn thì để sư tự đi. Nhưng bây giờ, ngoài các sư, thì cũng có anh Báu và anh Giáp, đi theo để hỗ trợ. Và có thêm cái xe tải để chở những công cụ hỗ trợ. Và không biết là những công cụ hỗ trợ này, có ảnh hưởng đến sự nguyên bản, nguyên chất của tu tập không ạ?
Đáp: Vâng, có ảnh hưởng và không ảnh hưởng. Phương tiện xe, là hỗ trợ cho những người đi theo, còn như con thì không cần chở gì cả. Y của con, con tự mang lấy. Bát của con, con cũng tự mang lấy.
Nhưng đối với những người chưa xuất gia, tối thiểu, họ cũng phải có võng, có chăn, có mền, khi trời lạnh quá. Những khi họ đi không được, họ có thể ngồi xe. Hoặc họ cần lên xe chạy trước cho nhanh, để lo thủ tục, giấy tờ, hoặc liên lạc với chính quyền địa phương sở tại. Những việc ấy, là họ giúp con, cũng tốt đẹp.
Còn cản trở, là do người ngoài, họ thắc mắc, sao ông đi mà lại có một đoàn xe theo, mang đồ mang đạc. Đấy là do mọi người họ tự nói. Còn mình, mình không cần biết họ nói như thế nào, mình chỉ thấy mình vẫn đúng chất tập học của mình là được, mình vẫn ba y một bát.
Họ có nói, xe đó, hay nói trời nói đất gì, mình vẫn như thế. Hỗ trợ, hay không hỗ trợ, cũng đều tốt đẹp, cũng đều hạnh phúc.
******
11. SỐNG HẠNH PHÚC, AN LẠC, GIẢI THOÁT, NIẾT BÀN, LÀ TRIẾT LÝ PHẬT GIÁO MÀ CON TÂM ĐẮC NHẤT
Hỏi: Triết lý Phật giáo nào, sư thấy tâm đắc nhất mà sư muốn chia sẻ với mọi người?
Đáp: Triết lý Phật giáo mà con tâm đắc nhất là làm thiện; là sống hạnh phúc, an lạc, giải thoát, niết bàn.
Con cũng mong cho mọi người được sống trong hòa bình, hạnh phúc và an lạc. Nếu giải thoát được thì lại càng tốt đẹp hơn nữa.
******
12. KHI GIẢI THOÁT ĐƯỢC, MÌNH SẼ KHÔNG CÒN THẤY ĐAU KHỔ NHƯ BÂY GIỜ NỮA
Hỏi: Sư đi bộ hành ở nước ngoài, có cảm thấy nhớ gia đình không ạ?
Đáp: Cũng có nhớ và cũng không có nhớ. Mình có nhớ thì cũng phải khắc phục. Cha mẹ mình, sớm muộn gì rồi cũng chết. Ngay cả mình, sớm muộn gì rồi cũng chết. Nhớ nhung rồi cũng thế thôi.
Ái luyến sinh sầu ưu. Ái luyến sinh sợ hãi.
Mình biết thế rồi thì mình đừng ái luyến vào đó nữa. Khi giải thoát được, mình sẽ không còn thấy đau khổ như bây giờ nữa.
Nếu có đau khổ, mình kham nhẫn, tư duy, học theo lời Phật, thì mình sẽ vượt qua, khắc phục được sự nhớ nhung, khổ não, thoát khỏi phiền não.
******
VĨ THANH: Thưa các bạn, vào ngày 04.01, theo lời của thành viên đoàn, dự kiến họ sẽ nghỉ đêm tại đây. Khi chúng tôi dời đi vào 15h30 cùng ngày, đoàn vẫn đang nghỉ trưa.
Trước đó, vào chiều ngày 03.01, hai người Lào gốc Việt đã tới đảnh lễ sư Minh Tuệ trên đường.
Anh Bounmee: Thì tụi mình xuất phát từ lúc bảy giờ sáng ở Viêng Chăn, và chương trình là sẽ đi làm việc ở Pakse. Cũng đoán là thầy sẽ đi đoạn đường này, nên muốn đến đảnh lễ thầy.
Mình ngưỡng mộ cách tu của thầy. Cách tu của thầy thể hiện đúng Pháp tu, phù hợp với văn hóa của Lào, Thái Lan. Mình cũng theo Phật giáo Nam Tông, nên mình ngưỡng mộ thầy, luôn ủng hộ cách tu chân chính.
Chị Phan Thị Mùi: Chị cũng như bao nhiêu người khác thôi. Chị cũng là một Phật tử. Chị ngưỡng mộ thầy. Chị cũng sợ, mình đi theo thầy như vậy thì có làm phiền thầy không, có cản đường thầy không. Nhưng khi được đảnh lễ thầy rồi, thì thấy trong lòng nhẹ lắm, vui lắm.
Thưa các bạn, khi qua cửa khẩu Vang Tao, kết nối Lào và Thái Lan ngày 31.12.2024, tính đến trưa ngày 04.01, đoàn bộ hành của sư Minh Tuệ đã di chuyển được khoảng 70km, dọc theo đường 217 của Thái Lan.
Theo chia sẻ của ông Đoàn Văn Báu, đoàn dự kiến sẽ đi bộ trên đất Thái Lan trong vòng hai tháng, tiếp tục lộ trình qua Myanmar, và cuối cùng đến Ấn Độ, đất phát khởi của Phật giáo.
Sư Minh Tuệ thực hành pháp tu mười ba Hạnh Đầu Đà nhưng không phải thành viên của GHPGVN. Ông đã bắt đầu hành trình mà ông gọi là tu học từ nhiều năm qua nhưng từ khi hành trình của ông nhận được sự quan tâm rộng rãi trong quần chúng, vào tháng 04,05.2024, hành trình của ông đã nhiều lần bị gián đoạn.
Trong năm ngày đầu tiên trên đất Thái Lan, đoàn bộ hành đã cách tỉnh lỵ Ubon Ratchathani không xa. Đây là một trong bốn tỉnh lớn của miền đông bắc Thái Lan, tức Isan.
Hành trình về đất Phật Ấn Độ của sư Minh Tuệ và đoàn bộ hành, dự kiến sẽ còn tiếp tục trong thời gian dài. BBC sẽ tiếp tục theo dõi và cập nhật những thông tin mới nhất. Mời các bạn đón xem. Trân trọng cảm ơn và xin chào.
******
II/ CẢM NGHĨ
Nếu hỏi tôi giờ đây, có ước mơ gì, thì đây, tôi ước mơ, được một lần gặp sư trên đường bộ hành, khất thực, đảnh lễ sư, cũng như được thực hành hạnh bố thí cho sư, dù chỉ là một chai nước uống.
Chưa gặp sư ngoài đời thực, mà tôi đã thấy rất vui và hạnh phúc trong mỗi ngày chuyển thoại như thế này. Huống hồ chi được tận mắt nhìn thấy bước chân trần của sư, huống hồ chi được tận mắt nhìn thấy sư cúi đầu, nhìn thấy sư cười tươi, nghe sư niệm, như niệm một niềm vui đến muôn người, sadhu, sadhu, thì tôi còn cảm thấy vui và hạnh phúc đến chừng nào nữa.
Tốt đẹp. Lành thay. Hay thay.
Xin được tán thán sư Minh Tuệ, tán thán hạnh nguyện của ngài, kính chúc ngài đạt được thành tựu trọn vẹn trên con đường tu tập.
Cảm ơn và mến chúc các bạn đọc, mọi sự tốt đẹp.
Ngày 06.01.2025
Phạm Hiền Mây
******
Nguồn:
Văn bản vấn đáp, trò chuyện trên, được chuyển thoại từ video: SƯ MINH TUỆ TẠI THÁI LAN: “MONG ĐƯỢC ĐI THOẢI MÁI KHÔNG RÀO CẢN NHƯ CON NAI TRONG RỪNG”. Phát hành ngày 05.01.2025. Trên kênh YouTube BBC News Tiếng Việt.
